کودک شما در هفته شانزدهم بارداری می‌تواند چهره خود را تغییر دهد، اما هر گونه لبخند زدن یا اخم کردن کاملا تصادفی خواهد بود، زیرا هنوز هیچ کنترل ماهیچه‌ای وجود ندارد. سیستم عصبی به رشد خود ادامه می‌دهد و این به کودک شما امکان می‌دهد که دست‌ها و پاهای خود را به حرکت درآورد. دست‌های کودک شما می‌توانند مشت شوند و ممکن است به شکم شما نیز مشت بزنند.
اتفاقات درون نوزادتان در هفته شانزدهم بارداری
با پایان چهارمین ماه حاملگی، منتظر تغییرات شگفت‌انگیزی باشید. شما احتمالاً برای اولین بار در این هفته حرکات نوزاد خود را حس خواهید کرد. اکنون یک انسان واقعی در بدن شما وجود دارد که خود را مشخص می‌کند. نوزاد شما هنوز به قدری کوچک است که می‌تواند در کف دستانتان جا بگیرد. او به سرعت رشد می‌کند و اکنون بیش از ده سانتیمتر طول و ۱۴۱ گرم وزن دارد. پوست شفاف او صورتی رنگ شده و به لایه‌هایش اضافه می‌شود. همچنین او می‌تواند با پاهای کوچکش لگد بزند و با دست‌هایش بگیرد. حساسیت چشم‌های او به نور نیز بیشتر و بیشتر می‌شود.
اکنون در هفته شانزدهم بارداری تمام ماهیچه‌ها و استخوان‌های او سر جای خود قرار دارند و سیستم عصبی او کنترل را در دست گرفته است.
نوزاد شما از طریق رگ حیاتی یعنی بند ناف به جفت متصل است و با افزایش نیازهای او بند ناف هم کلفت‌تر و محکم‌تر می‌شود. خون مرتباً از طریق بند ناف عبور می‌کند و نیازها و مواد مغذی نوزاد را فراهم کرده و کمک می‌کند. مواد سمی و زاید از مایع آمنیوتیک خارج شوند، جفت نیز رشد کرده است و کمک می‌کند تا هزاران رگ خونی که سخت مشغول کارند، مواد مغذی و اکسیژن را بین بدن شما و بدن نوزادتان رد و بدل کنند.
بدنتان در هفته شانزدهم بارداری
انرژی شما بر می‌گردد
هفته شانزدهم حاملگی نقطه‌ی عطفی در تغییر است. حتی بعد از یک روز سخت و خسته کننده‌ی کاری، برای خرید بچه هیجان زده خواهید شد و با دوستان خود بیرون خواهید رفت. این زمانی است که انرژی اکثر خانم‌های حامله برمی‌گردد. حالت تهوع از بین می‌رود و احساس خستگی کمتر می‌شود. اکنون که هورمون‌هایتان به نظم قبلی باز می‌گردند، بیشتر احساس آرامش کرده و احساسات خود را کنترل می‌کنید. حتی اگر هنوز هم گاهی گریه می‌کنید می‌توانید به راحتی با مسائل کنار بیایید چون از لحاظ فیزیکی احساس بهتری دارید.
علی رغم این برگشت به زندگی عادی از احساس ترسی که گاهی به سراغتان می‌آید تعجب نکنید. اگر این نوزاد اولتان است ممکن است هنوز احساس کنید که برای مادر بودن آمادگی ندارید و با حالت تأسف به لباس تنگ محبوبتان نگاه کنید. چرا که نمی‌دانید چه وقت دوباره آن را خواهید پوشید. آیا دوباره برایتان اندازه خواهد شد یا نه! اگر بچه‌های دیگری هم دارید، ممکن است دوست داشته باشید لباس‌هایی را بپوشید که می‌دانید اندازه تان نخواهند بود.
درباره‌ی تصمیم‌های خود با همسرتان مشورت کنید، مثلاً اینکه نوزادتان شیر مادر بخورد یا شیر خشک؟ چه کسی در شش ماه اول بعد از تولد نوزاد، خانه را تمیز خواهد کرد؟ چه مدت از کارتان مرخصی خواهید گرفت؟ وقتی سر کار هستید چه کسی از نوزادتان مراقبت خواهد کرد؟ با صحبت کردن و به توافق رسیدن در این نوع سؤال‌ها می‌توانید با آرامش ماه‌های باقیمانده‌ی حاملگی را سپری کنید.
ترک‌های بارداری
با بزرگ شدن نوزادتان، پوست شما ترک بر می‌دارد. اگر مثل نیمی از خانم‌های حامله باشید، احتمالاً با شروع سه ماهه دوم یا سوم حاملگی متوجه این ترک‌ها می‌شوید. این ترک‌ها که به ترک‌های بارداری معروفند، در حقیقت زخم‌های کوچکی هستند که در اثر کشش در لایه‌ی سطحی پوست ایجاد می‌شوند. خانم‌هایی که پوست تیره یا روشن دارند، بیشتر در معرض ایجاد ترک‌های بارداری قابل مشاهده هستند.
همه‌ی این ترک‌ها بعد از حاملگی از بین نمی‌روند ولی اکثر آنها ناپدید می‌شوند. با کنترل وزن و امید داشتن به ژنتیک خوب، می‌توان تا حدودی از آنها جلوگیری کرد؛ ولی در حالت کلی برای جلوگیری از ایجاد این ترک‌ها کار زیادی نمی‌توان کرد، حتی کرم‌های گران قیمت ویتامین E هم تقریباً بی فایده‌اند.
اگر از وجود این ترک‌ها ناراحت هستید، می‌توانید بعد از تولد نوزادتان به کمک لیزر در مطب پزشک متخصص پوست آنها را درمان کنید.
تغییرات پا در دوران بارداری
اگر تا به حال این کار را نکرده‌اید همین حالا کفش‌های مورد علاقه تان را بالای کمد جای دهید. چون برای مدتی اندازه تان نمی‌شوند و نمی‌توانید از آنها استفاده کنید. افزایش میزان هورمون‌ها باعث می‌شوند آب بدنتان حفظ شود و پاهایتان ورم کند.
برای اینکه احساس ناراحتی و اذیت نکنید، روزانه چند بار و به مدت بیست دقیقه پاهای خود را بالاتر از قفسه سینه تان بلند کرده و نگه دارید. این کار باعث می‌شود جریان خون از پاهایتان به قلب باز گردد همچنین می‌توانید هنگام نشستن یک پای خود را از زمین بلند کرده، مچ پای خود را چندین بار بچرخانید و سپس پای خود را عوض کنید تا جریان خون تشدید یابد. مچ پای خود را حداقل به مدت ده دقیقه بچرخانید سعی کنید با پای خود هر بار شکل یک حرف الفبا را بکشید.
روی سمت چپ خود بخوابید تا به وناکاوا (Vena Cava) (بزرگترین رگی که خون را به قلب باز می‌گرداند) فشار وارد نشود افزایش وزن زیاد، باعث می‌شود پاها دردناک شوند؛ بنابراین مراقب وزن خود باشید. به خاطر داشته باشید که هنگام تماشا کردن تلویزیون و در طول شب پاهای خود را بلندتر از سطح بدن نگه دارید برای کاهش درد و ناراحتی می‌توانید در هر ساعت بیست دقیقه روی پاها و مچ‌های خود یخ بگذارید تا از تورم آنها بکاهد. شاید مجبور شوید که کفش‌های بزرگتر بخرید تا پاهای متورمتان را پوشش دهند از خریدن کفش‌های بنددار خودداری کنید. چون در هفته‌های آخر حاملگی بستن آنها سخت خواهد شد.
درد شدید پاشنه‌ی پا در خانم‌های حامله می‌تواند ناشی از التهاب بافت‌ها باشد.
کفش‌هایی بپوشید که پاشنه کوتاهی دارند. مشورت با پزشک متخصص پا می‌تواند کمک کند.
سقط جنین دیررس
اگرچه نادر است ولی دو درصد از حاملگی‌ها به سقط جنین دیررس منجر می‌شوند. سقط جنین دیررس بین هفته‌های چهاردهم و بیستم حاملگی اتفاق می‌افتد در این زمان از دست دادن نوزاد بسیار سخت و دردناک است. احتمالاً تا این زمان اطرافیان خود را نسبت به حاملگیتان مطلع کرده، آزمایش‌های قبل از حاملگی را انجام داده و حرکات نوزاد را حس کرده باشید. خیلی مواقع می‌توان علت سقط جنین را بررسی کرده و در حاملگی‌های بعدی از آن جلوگیری کرد.
علایم سقط جنین دیررس مشابه سقط جنین زودرس است و معمولاً با درد شکم و خونریزی شدید همراه است. همچنین ممکن است لخته‌هایی را همراه با خون مشاهده کنید. اگر یکی از این علایم را دارید با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید. اگرچه ممکن است برای نجات نوزادتان دیر شده باشد، ولی پزشک می‌تواند قدم‌های ضروری را برای حفظ سلامتی شما بردارد. برای مثال با بستری کردن شما می‌تواند مطمئن شود که خونریزی ندارید. اگر درد و خونریزی شما بعد از سقط جنین و جفت ادامه داشت ممکن است نیاز به یک جراحی کوچک به نام «کورتاژ» (Curettage) داشته باشید تا بافت‌های باقیمانده از جنین تخلیه شوند.
بعد از سقط جنین پزشکتان سعی خواهد کرد که علت سقط جنین را بررسی کند، تا در آینده این اتفاق نیفتد برای مثال اگر دهانه‌ی رحم شما خیلی زود باز شده و برای زایمان زودرس آماده شود پزشکتان ممکن است عمل «سرکولاژ» (Cerclage) را انجام دهد. عملی که به کمک آن دهانه رحم را می‌بندند تا در حاملگی بعدی سقط جنین اتفاق نیفتد. به علاوه پزشک با انجام نمونه برداری از جفت و آزمایش‌هایی علت را بررسی می‌کند. بعد از سقط جنین اگرچه ممکن است ناراحت باشید ولی بهتر است با کمک همسرتان بررسی کنید که در حاملگی بعدی چه کارهایی را باید انجام بدهید یا ندهید.
بعضی از دلایل سقط جنین بعد از سه ماهه‌ی اول عبارتند از:
- مشکلات ساختاری جنین مثل، ناهنجاری‌های فتق، نخاع و قلب.
- مشکلات مادرزادی مثل، نصف شدن جنین.
- مشکلات مربوط به جفت مثل، دِکلمان جفت (جدا شدن جفت از جنین) یا لانه گزینی غیر طبیعی جفت.
- عفونتی که نوزاد را از بین ببرد مثل، پاروویروس (Parvovirus)، سایتومگالوویروس (Cytomegalovirus) یا توکسوپلاسموسیس (toxoplasmosis).
- عفونتی که باعث سوراخ شدن کیسه‌ی آمنیوتیک یا زایمان زودرس شود.
- نارسایی دهانه‌ی رحم که باعث می‌شود حاملگی خاتمه یابد.
- سندرم آنتی بادی ضد فسفولید (APS)، یعنی شرایطی که آنتی بادی‌های ضد فسفولید در جریان خون وجود داشته باشند.
حدوداً پانزده درصد خانم‌هایی که دچار سقط جنین دیررس می‌شوند، این آنتی بادی‌ها را دارند که باعث ایجاد لخته در جفت می‌شود. به علاوه طبق تحقیقات پزشکی، این اتفاق از لحاظ احساسی بسیار سخت است. خیلی‌ها در کنار شما هستند که می‌توانند کمکتان کنند. مثل، پزشکتان، روانشناس و خانواده تان
تغییرات واژن در هفته شانزدهم بارداری
در حالی که جریان خون شما زیاد می‌شود و میزان استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد، بافت‌های اطراف واژن شما تغییر می‌کنند. این تغییرات کاملاً طبیعی هستند و جای نگرانی نیست. همچنین گاهی این تغییرات باعث افزایش میل جنسی در خانم‌ها می‌شود. خیلی از خانم‌ها این را چیز بدی نمی‌دانند، ولی بعضی دیگر اینگونه فکر نمی‌کنند و همسرشان نسبت به تغییرات واژنی عصبی شده و از آنها دور می‌شود به همین خاطر بهتر است با همسرتان صحبت کنید و احساسات و تغییرات فیزیکی خود را با او در میان بگذارید.
درباره‌ی خودتان در هفته شانزدهم بارداری
بررسی وظایفتان
ممکن است گاهی احساس کنید که شغل دیگری در زندگیتان وارد شده است. بدنتان و افکارتان نسبت به دنیای اطراف تغییر کرده است. البته هنوز هم روزهایی می‌شود که به همان انسان قبل از حاملگی باز می‌گردید. در این روزها احساس بهتری دارید برای بیدار شدن و رفتن به سر کار انرژی بیشتری دارید با بچه‌های دیگرتان زمان بیشتری سپری می‌کنید آشپزی کرده و تلویزیون تماشا می‌کنید کارهای خانه را انجام داده و با دوستانتان بیرون می‌روید. با این حال، با تغییراتی که در شما صورت می‌گیرد سؤالهایی در ذهنتان شکل می‌گیرد.
چگونه مادری خواهید بود؟ چه نوع آدمی خواهید شد؟
هنوز به جواب این سؤال‌ها نخواهید رسید ولی پرسیدن آنها مهم است. در هنگام حاملگی، انقلاب بزرگی درون شما اتفاق می‌افتد. این انقلاب در هر صورت ذهن را مشغول خود می‌کند. مهم نیست که چه شرایطی دارید بعد از اتمام حاملگی همه چیز تغییر خواهد کرد. چطور؟
شما باید اولویت‌های خود را از نو بچینید. هم اکنون ممکن است شغلتان همسرتان یا تفریحات و علایقتان برایتان مهم باشد چیزی که بر روی آن بر تمرکز دارید بعد از تولد نوزادتان تغییر خواهد کرد حتی اگر بعد از چند ماه سر کار خود برگردید و همسرتان بیشتر از شما زمان برای سپری کردن با نوزادتان را در خانه داشته باشد تمام چیزهایی که برایتان مهم بودند ناگهان جای خود را به نوزاد جدید دوست داشتنی تان می‌دهند.
تغییرات مشخصی در اولویت‌های شما صورت خواهد گرفت. نحوه‌ی ترک و برگشتن به خانه تمیز کردن خانه و غذا خوردن با همسرتان همه تغییر پیدا می‌کنند. بعد از تولد نوزادتان شما مسئولیت فردی را دارید که کمی بیشتر از یک گونی شکر وزن دارد و بهتر است فکر کنید که چگونه می‌توانید برای این فرد جایی در زندگیتان باز کنید.
در سه ماهه‌ی دوم حاملگی، احساسات شما دیگر کمتر آشفته و نامنظم هستند، ولی همچنان نسبت به قبل از حاملگی بیشتر احساساتی هستید و دوست دارید همین طور بمانید. بعضی از مادرها این تغییر نگرش را به مانند تغییر از زندگی سیاه و سفید به دنیای رنگی توصیف می‌کنند. احتمالاً هم اکنون این حس‌ها را تجربه می‌کنید و به خاطر گم شدن بچه‌ای که در صفحه‌ی حوادث روزنامه می‌خوانید گریه می‌کنید و به خنده‌ی کودکی که می‌بینید لبخند می‌زنید. این احساس همدلی با دنیا و آگاهی شما نسبت به دنیایی که در آن هستید ادامه پیدا می‌کند تا شما به دنیای جدید مادر بودن وارد شوید.
بالاخره متوجه خواهید شد که زندگی آنقدر هم که دوست دارید تحت کنترل شما نیست. شما با دقت تمام مکان زایمان، نوع زایمان و پزشکتان را انتخاب می‌کنید. ولی خواهید فهمید که حاملگی و زایمان چیزهایی نیستند که به طور کامل تحت کنترل شما باشند. مهم نیست که چقدر با برنامه پیش بروید، حاملگی و والد شدن همیشه به مردم یادآوری می‌کند که نمی‌توان همیشه افسار سرنوشت را در دست داشت.
رژیم غذایی و ورزش
نکاتی درباره‌ی چای‌های گیاهی
چای‌های گیاهی سابقه‌ای در آرامش بخشی عاری از کافئین و کاملاً بی ضرر بودن دارند. با این حال در برچسب روی آنها هیچ گارانتی برای سالم بودن آنها وجود ندارد. تحقیقات کمی در زمینه‌ی گیاهان انجام شده است بنابراین کسی دقیقاً نمی‌داند که عملکرد آنها چیست و آیا ضرری دارند یا نه مصرف زیاد چای‌های گیاهی نشان داده است که می‌تواند باعث انقباض‌های رحم و افزایش خطر سقط جنین و زایمان زودرس شود.
بهتر است از مصرف چای سبز در طول حاملگی خودداری کنید مخصوصاً نعناع، برگ تمشک قرمز، سرو کوهی، رزماری و….. اگر علایق دیگری هم دارید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
برای ورزش کردن انگیزه داشته باشید
مزایای ورزش کردن مربوط به کنترل وزن و بدون درد بودن آن نیست بلکه به خاطر مزایای روزمره‌ی آن است ورزش کردن به انگیزه نیاز دارد، چون بدون انگیزه انجام آن سخت است. اگر در ایجاد انگیزه برای خود دچار مشکل می‌شوید از روش‌های زیر استفاده کنید.
هر روز برنامه‌ی ورزشی داشته باشید با خودتان قرار بگذارید. در یک تقویم برنامه‌ی ورزشی خود را با خودکار بنویسید و مثل زمان‌هایی که برای ویزیت به پزشکتان مراجعه می‌کنید. برنامه تان را کاملاً جدی انجام دهید.
پیشرفت خود را ثبت کنید. مقدار ساعت یا دقایقی را که روزانه ورزش می‌کنید یادداشت کنید. افزایش تعداد ساعت‌هایی که روزانه ورزش می‌کنید، هیجان‌زده و با انگیزه خواهید شد.
تداوم داشته باشید اگر ده روز پشت سر هم و به صورت مداوم ورزش کنید، خواهید دید که در یازدهمین روز راحت‌تر ورزش می‌کنید.
متنوع باشید. با انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های گوناگون تنوع ایجاد کنید تا ورزش کردن برایتان کسالت آور نشود.
ورزش را جزئی از زندگی روزمره و اجتماعی خود قرار دهید. به جای آنکه با دوستتان در یک رستوران یا قهوه خانه قرار بگذارید با هم به پیاده روی بروید.
خودتان را تشویق کنید. برای خود هدفی تعیین کنید و زمانی که به هدفتان رسیدید به عنوان جایزه برای خود مثلاً یک دسته گل بخرید.
ورزش‌های تفریحی انجام دهید. اگر احساس کنید که ورزش کار سختی است، با بی میلی آن را انجام خواهید داد. فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که از انجام آنها لذت می‌برید.
شنا و ورزش‌های آبی در دوران بارداری
شنا یک ورزش فوق العاده مناسب برای دوران حاملگی است. شنا ورزشی است که ماهیچه‌ها و سیستم قلبی عروقی شما را بدون تلاش زیاد مفصل‌ها و رباط‌ها به کار می‌اندازد. خطر آسیب دیدگی در شنا کم است و با حس بی وزنی که ایجاد می‌کند، برای خانم‌های حامله انجامش آسان و راحت است. مادامی که پزشک انجام شنا را ممنوع نکرده می‌توانید در طول حاملگی آن را انجام دهید. برای شنا کردن از مایوهای بزرگتر و راحت‌تر استفاده کنید.
قبل و بعد از شنا آب بنوشید. اگر مدت طولانی شنا خواهید کرد، حتماً نوشیدنی به همراه داشته باشید. شنا نیز مثل هر ورزش دیگر، نیاز بدن به آب را زیاد خواهد کرد مراقب باشید و آب استخر را نخورید چون ممکن است حاوی باکتری باشد.
سؤال‌های معمول در هفته شانزدهم بارداری
اگر در طول سه ماهه‌ی دوم حاملگی تب کنم چه می‌شود؟
با تغییرات متابولیسمی و هورمونی بدن شما گرمتر از معمول می‌شود. با این حال اگر دمای بدن شما بالاتر از ۳۷.۸ درجه باشد، نشانه‌ی تب است. اگر سرماخوردگی یا آنفولانزا داشته باشید، تب شما احتمالاً ناشی از ویروس است که باعث آبریزش بینی و سرفه می‌شود. تب در سه ماهه‌ی دوم، نسب به سه ماهه اول خطر کمتری به جنین می‌رساند، ولی به هر حال باید با استفاده از استامینوفن (که حاوی تیلفول است و در دوران حاملگی بی خطر است) تب خود را پایین بیاورید. ولی اگر تبتان بالای ۳۸ درجه باشد و علایمی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا نداشته باشید باید به پزشک خود مراجعه کنید.
تب می‌تواند علامت عفونت باشد که به درمان فوری نیاز دارد.
دو روز پیش سقط جنین کرده ام و نمی‌توانم جلوی گریه‌ی خودم را بگیرم. چگونه می‌توانم درد از دست دادن نوزادم را فراموش کرده و خودم را تسکین دهم؟
مهم نیست در چه مقطعی از حاملگی جنین خود را سقط کنید، هیچ وقت قبول این واقعیت راحت نخواهد بود. سقط دیررس سخت‌تر خواهد بود چون به نوزادتان عادت کرده بودید و او را حس می‌کردید. از پزشک خود بخواهید شما را به یک روانشناس معرفی کند.
وقتی نوزادی قبل از هفته‌ی بیست و چهارم سقط می‌شود قانونی برای دفن او وجود ندارد ولی بعضی بیمارستان‌ها اجازه‌ی این کار را می‌دهند. ممکن است بخواهید برای نوزادتان مراسم دفن بگیرید یا با همسرتان این کار را انجام دهید. در هر حال دفن نوزادی که ممکن است اسم هم داشته باشد و جمع کردن عکس‌های سونوگرافی و لباس‌هایی که تا حالا خریده‌اید می‌تواند در آرام شدن شما کمی کمک کند. بعضی از خانواده‌ها به نام نوزاد از دست رفته شان گل و گیاه می‌کارند یا به نام او خیرات می‌دهند. بعد از آنکه از حالت شوک ماجرا در آمدید، برای فراموش کردن آن کمی زمان نیاز دارید. با اینکه درد این ماجرا به مرور زمان کاهش می‌یابد ولی همیشه نوزادتان را به یاد خواهید داشت.
لطفا کمک کنید شب گذشته بعد از رابطه‌ای که با همسرم داشتم کمی دچار لک بینی شدم و اکنون می‌ترسم که جنینم سقط شود. آیا مشکلی هست؟
اگر فقط مقدار کمی خونریزی داشتید و دردی احساس نکردید جای نگرانی نیست. در سه ماهه دوم و سوم حاملگی کمی خونریزی بعد از نزدیکی کردن طبیعی است. افزایش جریان خون در دهانه رحم و دیواره‌های واژن در طول نزدیکی باعث ریزش و خونریزی می‌شود، مخصوصاً در نوک دهانه‌ی رحم.
[…] و البته این زمان متغیر است. ممکن است این اتفاق در هفته‌ی شانزدهم یا بیست و سوم بیفتد. اگر قبلاً تجربه حاملگی داشته‌اید […]
[…] نیز باید همراه آن کشیده شوند. درد رباط‌های گرد در بین هفته‌های شانزدهم و بیستم کاملاً طبیعی است این درد خفیفی است که در ناحیه […]